The Books I Read in 2016

At the end of each year I list the books that I have read during that year. Earlier years were 2015, 2014, 2013 and 2012. Below you will find the list of books that I’ve read in 2016. Every year I also include an overview of my other media consumption habits (magazines, RSS feeds and podcasts).

This year I had planned to make more conscious decisions about what I would read and this should include more female, more non-Western and more non-white authors. I also wanted to read more books that were at least 30 years old. I managed to read 53 books in 2016. About 25% of the books that I read were written by women (that is the same percentage as last year), and about half of the books did not come from the US or the UK (but the majority still were ‘Western’). Most books were quite recent. I guess you could say that I failed to reach most of my goals.

I’ve ordered the list of books into categories that make sense to me. These are the books that I’ve read and what I thought of some of them:

Digital rights

Ai Weiwei is one of my heroes and the book that was made by FOAM clearly shows why: he has experimented with surviving total surveillance. Ruben Pater wrote a beautifully designed book about the fact that there is politics in every design (I wish developers would start realising this about their code). Nissenbaum’s book gave me a new way of framing the privacy debate and the Dutch bestseller by Martijn and Tokmetzis had an inspiring final chapter enumerating the lessons that digital rights activists can learn from activism around climate change.

Ai Weiwei — Freedom of Expression Under Surveillance (link)
Ruben Pater — Politics of design (link)
Helen F. Nissenbaum — Privacy in Context (link)
Center for Long-Term Cybersecurity — Cybersecurity Futures 2020 (link)
Tijmen Schep — Design my privacy (link)
Maurits Martijn and Dimitri Tokmetzis — Je hebt wél iets te verbergen (link)
Frank Pasquale — The Black Box Society: The Secret Algorithms That Control Money and Information (link)
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid — WRR Rapport 94 – De publieke kern van het internet (link)
Inez Weski — De jacht op het recht (link)
Byung-Chul Han — De vermoeide samenleving (link)

B00k C7ub 4 N3rd$

We managed to read seven books with our book club (which is the same number as in each of the previous two years). Cathy O’Neil just might have written the Silent Spring of our age. The book by Christian and Griffiths was a fresh way of looking at how algorithms, but was also a bit formulaic. You can’t say that about Frank Westerman’s book in which he explores whether language can be a weapon against terrorism. Dan Lyons wasted my time with an awful book which was my least favourite read of the year.

Cathy O’Neil — Weapons of Math Destruction (link)
Brian Christian and Tom Griffiths — Algorithms to Live by (link)
Frank Westerman — Een woord een woord (link)
Axel M. Arnbak — Securing Private Communications (link)
Astra Taylor — The People’s Platform: Taking Back Power and Culture in the Digital Age (link)
Andrei Soldatov and Irina Borogan — The Red Web: The Struggle Between Russia’s Digital Dictators and the New Online Revolutionaries (link)
Dan Lyons — Disrupted (link)

Philosophy

Last September I started studying philosophy at the University of Amsterdam. I should be able to get my masters degree in about two years of fulltime study (next to a fulltime job). Next to reading a lot of articles, I’ve also read a few books. It was truly a joy to finally do a close reading of Hobbes’ Leviathan.

Thomas Hobbes — Leviathan (link)
David Miller — The Liberty Reader (link)
Michiel Leezenberg and G. de Vries — Wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen (link)

Self improvement

I guess it does say something about me that I am constantly seduced by self improvement books. This year I apparently wanted to get better in organising my time, become more disciplined, write more clearly and budget smarter. Highlights were Minto’s classic book about writing persuasive business texts, Newport’s idea of ‘deep work’ as something that we need to try and attain as much as possible during our working hours and McGonigal’s science-infused explanation of willpower as something that can be depleted, replenished and trained. Linenberger made me change my to-do list habits for the better (which is quite an accomplished because they were well ingrained).

Barbara Minto — The Pyramid Principle (link)
Cal Newport — Deep Work (link)
Michael Linenberger — The One Minute To-Do List: Quickly Get Your Chaos Completely Under Control (link)
Kelly McGonigal — The Willpower Instinct (link)
Greg McKeown — Essentialism (link)
Jesse Mecham — Four Rules, A primer on living well, within your means (link)
Jim Benson and Tonianne Demaria Barry — Personal Kanban (link)
Daniel J. Levitin — The Organized Mind (link)

Fiction

There is a huge discrepancy between how much I enjoy reading fiction and how much I actually do read it. All four of these books were quite incredible. I am convincend that Adichie will one day receive the Nobel prize for literature. I finally read her debut novel and was overwhelmed. The Sellout is a novel unlike any other, I perceived it as a relentless attack on my brain. And Maya Angelou’s youth in the thirties of the US was both shocking and courageous.

Chimamanda Ngozi Adichie — Purple Hibiscus (link)
Paul Beatty — The Sellout (link)
Maya Angelou — I Know Why the Caged Bird Sings (link)
Chris Kraus — Summer of Hate (link)

Non-fiction

Coates wrote a brutal book that gave me a visceral reaction and forced me to rethink my position in life. Michael Pollan went on a cooking journey and was so kind to take me along the way. Jessica Abel unlocked the secrets behind the incredible quality of American podcasting and somehow managed to do this in a comic. Jon Ronson and Joris van Casteren both manage to elucidate serious themes with an often hilarious ironic undertone. I had a little war strategy theme going with Che’s book about guerilla warfare and with Richards’ application of Boyd’s thinking to the world of business. Finally, I will certainly vote for the okapi.

Ta-Nehisi Coates — Between the World and Me (link)
Michael Pollan — Cooked, A Natural History of Transformation (link)
Maxim Februari — De maakbare man: notities over transseksualiteit (link)
Jessica Abel — Out on the Wire (link)
Edward van de Vendel and Martijn van der Linden — Stem op de okapi (link)
Geoff Manaugh — A Burglar’s Guide to the City (link)
Tim Flannery — Atmosphere of Hope (link)
Julius Fast — Body Language (link)
Chet Richards — Certain to Win: The Strategy of John Boyd, Applied to Business (link)
Joris Luyendijk — Een goede man slaat soms zijn vrouw (link)
Erik Kessels and Erik Kessels — Failed It! (link)
Ernesto Che Guevara — Guerrilla Warfare (link)
Brian J. Robertson — Holacracy (link)
Achille Mbembe — Kritiek van de zwarte rede (link)
Jon Ronson — Lost at Sea (link)
Joris van Casteren — Mensen op Mars (link)
Femke Halsema — Pluche (link)
Avinash Dixit and Barry J. Nalebuff — The Art of Strategy: A Game Theorist’s Guide to Success in Business and Life (link)
Per Espen Stoknes — What We Think About When We (Try Not to) Think About Global Warming (link)
Anoniem — CubaConga (link)
Mandy Macdonald — Cultuur Bewust! – Cuba (link)

My consumption of other media

Last year I continued my subscriptions of De Correspondent (I usually read one or two of their articles in the morning), the New York Review of Books and the Wired (which I barely take the time to read, but still can’t say goodbye to).

There are a few ‘curators’ who make my life easier by scouring the web and writing up what they find interesting. Stephen Downes and Audrey Watters continue to be my connection to the world of learning. The maintainer of the Dutch Privacy Nieuws website does an incredible job of keeping up-to-date with all the latest privacy related news items. And Cory Doctorow has this wonderful and insightful take on the digital world. Unfortunately I can’t read his pieces in my RSS reader (the items are no longer full text) and I am forced to go to Boing Boing’s ad-infested website. I would much rather pay a little to have the full text via RSS, but don’t think that is currently possible. I might have to create a little personal scraper to solve this problem. My daily news comes from through the Trouw RSS feed. I try to read everything that Ta-Nehisi Coates writes for the Atlantic, keep my eye out for Morozov in the Guardian and am delighted whenever Maciej Cegłowski posts something new. I also follow The Intercept, the technology sections of Nu.nl, Tweakers and the Guardian, and Wired’s security blog.

I did find a bit more time to listen to podcasts every week. I still listen to each and every episode of This American Life, This Week in Tech (with Leo Laporte), 99% Invisible, Radiolab, Reply All and Note to Self. New must-listens are Dipsaus, Een Podcast over Media, Strangers, and Bits of Freedom’s own Insert_User. I then cherry pick episodes that might be interesting from Benjamin Walker’s Theory of Everything, the Bret Easton Ellis Podcast, De Correspondent (they are doing a nice series made by high school students), Freakonomics Radio, Planet Money, Security Now, Stuff Mom Never Told You (which seems to have created their final episode last week), Team Human (with the incredibly articulate Douglas Rushkoff), Tech Weekly (by the Guardian), The Tim Ferriss Show and Triangulation. Radiolab also made this fabulous series about the US supreme court called More Perfect.

What will I be reading in 2017?

Unfortunately I know that I will get to read much less in 2017: my studies will dictate what I’ll have to spend my time reading on: mostly articles rather than books.

I will be very happy if I manage to read one book every two weeks. Looking forward to doing just that!

Masterful podcasting: On the Edge

At the 1998 Olympics in Nagano, Japan, one athlete pulled a move that, so far as we know, no one else had ever done in all of human history.

This piece of podcasting is an object lesson in how to make audio that engages. This is how you tell a story.

The episode has everything: the bizarre marketing stunts of the coach of a black ice skater, the nearly inevitable paranoia of a black person when it comes to racism, the sound of ice skating, the difference between esthetics and (heroic) athleticism. All topped off by someone taking a stand.

Do yourself a favour and listen to it.

Source: On the Edge – Radiolab

Surya Bonaly

This is what it feels like to be hunted by drones

I don’t think there has been a news story in the last few weeks that has made me more irate than this one.

Malik Jalal describes four drone strike attacks trying to kill him (and the collateral damage of those attacks).

I need to understand this better and will read these Drone papers very soon.

I soon began to park any vehicle far from my destination, to avoid making it a target. My friends began to decline my invitations, afraid that dinner might be interrupted by a missile.

I took to the habit of sleeping under the trees, well above my home, to avoid acting as a magnet of death for my whole family. But one night my youngest son, Hilal (then aged six), followed me out to the mountainside. He said that he, too, feared the droning engines at night. I tried to comfort him. I said that drones wouldn’t target children, but Hilal refused to believe me. He said that missiles had often killed children. It was then that I knew that I could not let them go on living like this.

Source: I’m on the Kill List. This is what it feels like to be hunted by drones | Voices | The Independent

Artists in Pakistan target drones with giant posters of child victims.

Would you like to live in a world where you are constantly driving next to a police car?

Foto van een politieauto van Ramon Vasconcellos, CC-BY-SA 2.0

The Belgian gadget blog Bloovi interviewed me about the current state of privacy. Bloovi and Mischa Verheijden (the interviewer) were kind enough to allow me to publish the Dutch text of the full interview. You can find the original here.

Don’t run away from this. This affects all of us!

‘Don’t run away from this, Dude! Goddamnit, this affects all of us! Our basic freedoms! – Fighting for digital rights @bitsoffreedom’, schrijft Hans de Zwart in zijn Twitter-bio.

De Zwart (lachend): “Het is een citaat uit mijn favoriete film The Big Lebowski. Mensen die de film goed kennen, herkennen die zin meteen en voor andere mensen is het wel iets dat op mijn werk slaat. Een mix van ironie en serieus.”

Ik heb de film gezien, uiteraard, maar had de zin niet herkend en ga daarom met de privacystrijder verder op hoe de zin op zijn werk slaat. Waarom is het nodig te zeggen dat mensen niet van je moeten weglopen. Het is ook herkenbaar op Bloovi: als we naar de cijfers kijken, valt het op dat artikels over privacy minder vaak worden gelezen. Willen mensen het niet horen, begrijpen ze het niet, interesseert het ze niet?

Privacyproblematiek lijkt in een zekere zin op de klimaatproblematiek

De Zwart: “Ik denk dat een aantal karakteristieken van de privacy-problematiek ervoor zorgt dat het voor mensen moeilijk is zich daarin te verplaatsen of er zich echt zorgen over te maken en een handelingsperspectief te krijgen. In die zin lijkt het op de klimaatproblematiek.

Wat je merkt, is dat op het moment dat je privacy heel concreet maakt en er ook een handelingsperspectief is mensen het superbelangrijk vinden. Als wij een blogpost schrijven over de manier waarop Windows 10 zonder het jou te vragen allemaal data van je kaapt, is dat een moment waarop mensen ineens wel luisteren en actie ondernemen. Het is aan ons om de problematiek zo te vertalen dat mensen er actief op worden.

Het heeft voor een deel ook te maken met een gebrek aan verbeeldingskracht en een geprivilegieerde positie: als jij je geen zorgen over je privacy hoeft te maken, betekent dat dat je waarschijnlijk niet werkzoekend bent, dat je geen vluchteling bent, dat je niet een stalkende ex hebt, dat je geen psychiater, dokter of journalist bent. Dan kun je het je veroorloven om er niet over na te denken en daar moet je blij mee zijn.”

Zonder privacy geen ik

Toch is De Zwart ervan overtuigd dat privacy ons allemaal aangaat en om onze basisvrijheden gaat: “Wellicht is het zo dat het moeilijk is, wel denk ik dat deze problemen steeds urgenter worden. Omdat er zoveel data door de maatschappij vloeien, zie je dat men op steeds meer plekken algoritmisch, op basis van data, beslissingen neemt, voorspellingen doet en inschattingen maakt. Wij zijn early to the party: wij maken ons nu al druk over iets waar zich in de toekomst iedereen druk over zal gaan maken.”

“Privacy is een moeilijk concept,” zegt De Zwart. “Het gaat over het vermogen om zelf in controle te zijn over wat je wel en niet deelt over jezelf. En dus ook de mogelijkheid hebben je even terug te trekken in de privésfeer en daarmee je eigen ik te definiëren. Zonder privacy is er geen ik.”

Kortetermijnkansen beter in beeld dan langetermijnrisico’s

“Als je mij vraagt hoe het komt dat grote groepen mensen het geen enkel probleem vinden dat we door het bedrijfsleven permanent gesurveilleerd worden,” gaat hij verder, “Dat elk nummer dat je afspeelt op Spotify, dat elk boek dat je leest bij Amazon, elke video die je kijkt op Netflix en YouTube, elke zoekopdracht in een zoekmachine ergens wordt opgeslagen, dan zeg ik dat we dat hebben geaccepteerd, omdat we gemak zo prettig vinden.

We hebben kortetermijnkansen gewoon veel beter in beeld, dan langetermijnrisico’s. Net zoals het voor ons veel makkelijker is om bang, dan moedig te zijn. Veruit het grootste gedeelte van ons evolutionair bestaan was het vooral handig dat we niet al te lang nadenken als er iets ergs gebeurt, maar gewoon zo snel mogelijk wegrennen. Om die angstreflex dan tegenover het belang van een vrije democratische rechtstaat te zetten, is best veel gevraagd voor onze oude breinen.

De reden waarom de overheid absurd veel bevoegdheden aan zichzelf toe-eigent en steeds verder het privédomein indringt, is omdat we bang blijven.

Maar een mooie metafoor van Bruce Schneier is dat als we niet oppassen de consequentie is dat we dan in een wereld komen te leven waarin je permanent het gevoel hebt dat je naast een politieauto rijdt.

Ik herken dat heel erg, als ik naast een politieauto rij, dan voel ik me ongemakkelijk, dan check ik toch even of ik mijn gordel wel aan heb en of ik niet vijf kilometer te hard rij. Dat is ook niet het moment waarop je even iets geks gaat doen.

En een van de dingen die we volgens mij collectief onderschatten, is het effect van continu geobserveerd te worden. We weten dat we ons heel anders gedragen als we bekeken worden en dat is heel beperkend voor onze creativiteit en de manier waarop we in het leven staan. Het zet echt druk op de sociale integriteit van de maatschappij.”

Kloof data-haves en data-have nots

Wat er volgens De Zwart aan het gebeuren is, is dat de kloof tussen de data-haves (overheden en grote bedrijven) en de data-have nots (burgers) groeit: “Zij die de data, en dus de informatie, in handen hebben, bepalen de bandbreedte van wat je kunt doen in de publieke ruimte en überhaupt qua gedrag. Die relatie is op dit moment heel asymmetrisch, omdat al die data voornamelijk terechtkomt bij een paar grote bedrijven in Silicon Valley en die bedrijven zijn het toegangsportaal voor de overheid om bij die data te komen en wij als burger kunnen dat niet.

Waar het eigenlijk normaal zou zijn dat de overheid en het bedrijfsleven transparant zijn en wij als burgers en consumenten privé kunnen zijn, komen we dus langzaamaan in een omgekeerde wereld te leven.

“Je wordt op allerlei manieren gedwongen of verleid om maar zoveel mogelijk data in te leveren, omdat dat de best mogelijke dienstverlening zou opleveren, terwijl die dienstverlening zelf totaal niet transparant is in de manier waarop zij zelf haar beslissingen neemt.”

Smart cities: smart voor wie?

Vanuit die kloof gezien is het dan nog maar de vraag of je blij moet zijn in een smart city zoals bijvoorbeeld Gent, te wonen.

De Zwart: “Ik zou daar toch wel een kritische houding tegenover aannemen. Adam Greenfield, een bekende criticaster van het smart city-denken, zegt dat het woord ‘smart’ afgrijselijk is: voor wie is het smart en waar gaat het eigenlijk over? Als je het uitpluist, dan blijkt het eigenlijk altijd te gaan over controle en dus macht. Als je er gewoon wat beter naar kijkt, blijkt het te gaan om het volgen van mensen zodat we ze beter kunnen manipuleren en beter hun gedrag kunnen voorspellen.

Maar, dan roept zich meteen de vraag op: wie zit aan het stuur en wat zijn de doelstellingen van de personen die achter het stuur zitten? Het hele idee dat voor iets zo dynamisch als een stad, een tool zou bestaan waarmee je het geoptimaliseerde Gent krijgt: iedereen weet dat je het niet op alle dimensies zo goed mogelijk kunt doen. Als je iets belangrijker maakt, gaat dat altijd ten koste van iets anders en het zou kunnen dat andere mensen juist net dat wat verloren gaat belangrijk vinden.”

Toekomst van privacy

Hans de Zwart ziet dat mensen de controle over hun data aan het teruggrijpen zijn: “Steeds meer mensen worden zich bewust van de privacyproblematiek en willen daarin bewuste keuzes maken. Daarom denk ik dat het zeker mogelijk gaat zijn om privacy te redden en in de toekomst ook in het digitale domein op een nette manier, zoals in je eigen huis, je terug te kunnen trekken en jezelf te kunnen zijn.”

Dat is ook waar Bits of Freedom zich hard voor maakt: “We willen een wereld bereiken, waarin we met elkaar kunnen communiceren zonder dat er iemand meeluistert en waar we vrij kennis met elkaar kunnen delen en elkaar kunnen informeren. Dat is geen anarchistisch perspectief waarin alles maar moet kunnen.

Wat volgens de wet niet mag, mag ook niet op internet en mensen die dingen doen die niet door de beugel kunnen, moeten vervolgd worden. Het punt is dat het internet zo werkt dat het superbelangrijk is dat we veilig met elkaar kunnen communiceren en dat je de intimiteit die daarvoor nodig is, de persoonlijke levenssfeer en de mogelijkheid om je uit te drukken op de manier die jij wilt, niet mag verzwakken.”

Image credit: Politieauto 1 by Ramon Vasconcellos, CC BY-SA.

How a Cashless Society Could Embolden Big Brother

Fascinating read by Sarah Jeong about what might happen if we continue to move towards a cashless society:

[Wherever] information gathers and flows, two predators follow closely behind it: censorship and surveillance. The case of digital money is no exception. Where money becomes a series of signals, it can be censored; where money becomes information, it will inform on you. [..] A cashless society promises a world of limitation, control, and surveillance—all of which the poorest Americans already have in abundance, of course. For the most vulnerable, the cashless society offers nothing substantively new, it only extends the reach of the existing paternal bureaucratic state.

She has some horrid examples of people’s and organisation’s accounts being cut off with zero due process for alleged terms-of-service-infringing behaviour.

Source: How a Cashless Society Could Embolden Big Brother – The Atlantic